पखाला
पखाला लाग्यो भनेको हामीले सुनेका
र आँफैले पनि भोगेकोले यो रोगमा
दिनभरी दिसा लाग्छ, दिसाबाट पातलो
पानी जस्तो तरल पदार्थ बग्दछ । यसले
मानिसलाई सार्है दु:ख र हैरानी बनाउँदछ ।
पखाला रोग लागेको कसरी थाहा पाउने?
पखाला लाग्नु भन्दा पहिला विस्तारै
पेट दुख्नु ।
कहिले थोरै गाढा त कहिले पातलो पानी
जस्तो दिसा आउनु ।
दिसा आउँदा पातलो भै पानी जस्तो
पिचिरिक्क आउनु ।
पेट दुखे जस्तो हुनु ।
जिब्रोमा सुख्खापन देखिनु ।
पानीको प्यास लाग्नु।
हिड्न गाह्रो भै जँहा पायो त्यहि बसौ
जस्तो हुनु ।
पखाला लाग्नुको कारण
मौसमको परिवर्तनको कारणले, कहिले
तातो र कहिले चिसो हुनाले ।
सडेगलेको बासी ढुसी परेको खानेकुरा खानाले ।
आफ्नो पाचन शक्तिले पचाउन नसक्ने
खानेकुरा खाएमा ।
पचाउन नसक्ने खानेकुरा तेलमा तारेको
भुटेको, भटमास, चिल्लो खानेकुरा, धेरै
नुनिलो, धेरै पिरो, र मसला धेरै भएको
खानेकुराले गर्दा ।
खाना खाँदा धेरै खानु पहिला खाएको
खानेकुरा नपच्दै खाना खानु ।
दुषित पानीको प्रयोगले पेटमा जुका परेको
कारणले ।
मुख्य कारण साबुन पानीले हात
नधोईकन खाना खानाले ।
पखाला लाग्दा के खाने ?
जीवनजल पानी सकेसम्म धेरै पिउने ।
खाना खाँदा भात दहि, अथवा नरम
खालको जाउलो खानुपर्छ ।
झोलिलो पदार्थ जस्तै चामलको चौलानी,
मुसुरोको दाल अथवा कुनै गेडागुडीको
रस बनाएर पिउनुपर्दछ ।
लौकाको तरकारी अथवा दहि फिटेर खाना ।
जुसमा कागती, अनार, मौसम, सुन्तलाको
रस खाने ।
जीवनजल नभएको खण्डमा एक चम्चा
चिनी र एक चिम्टी नुन मिसाएर
पानी बनाई पिउने ।
काँक्रो अथवा पाकेको मेवा,उखुको रस,
गुलियो स्याउदाना खानुपर्दछ ।
अहिले बजारमा सर्वत्र पाईने बेलको
सर्वत बनाएर खाँदा पनि हुन्छ ।
पखाला लाग्दा के नखाने?
पेयपदार्थको रक्सी, चिया,कफी र दुध
नपिउने ।
फ्रिजमा राखेको खानेकुरा बाहिर निकालेर
तुरुन्तै नखाने ।
अचारमा अमिलो, आलु, भन्टा, कोभी नखाने ।
झिंगा बसेको खुल्ला नाछोपिकन राखेको
धुलो मैले परेको खानेकुरा नखाने ।
पखाला कसरी रोकथाम गर्ने?
पिउने पानी उमालेर सेलाए पछी
मात्रै पिउने ।
पेटलाई तातो कपडाले छोपेर राख्ने ।
खाना खानुभन्दा पहिला हातलाई राम्रो संग धुने ।
हातमा बढिरहेको नङहरु राम्रो संग
काटेर सफा राख्ने ।
घरेलु औषधीको रुपमा प्याजलाई पिंधेर
नाईटो नेर लेप बनाएर लगाउने ।
दिसा पिसाब रोकेर नराख्ने ।
दिनमा सुतिरहने र रातमा नसुत्ने बानीलाई हटाउने ।
No comments:
Post a Comment